اخبار

نوشیدنی که پیری را به تاخیر می‌اندازد!

ستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعال
 

ایسنا/بوشهر کارشناس تغذیه گفت: نوشیدن چای به ویژه چای سبز در حد مناسب باعث کاهش چربی خون و کلسترول خون شده و از بروز بسیاری از بیماری ها مخصوصاً بیماری های قلبی و عروقی و سرطان جلوگیری می کند.

محمدصادق موجی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به فواید و خواص چای گفت: مردم نظرات مختلفی در مورد مصرف چای دارند اما از نظر علمی مصرف هر نوع چای در حد تعادل بلامانع بوده و برای سلامتی نیز مفید است. یک سری ترکیبات در چای وجود دارد که عمده ترین آنها پلی فنول ها هستند که میزان آن در چای سبز بیشتر از انواع دیگر چای است که این مواد گیاهی یا اصطلاحاً آنتی اکسیدان ها، از بروز سرطان پیشگیری کرده و برخی علائم پیری و پیری زودرس را کاهش داده و به تأخیر می اندازند.

وی افزود: چای سبز به این خاطر که دارای پلی فنول و تانن است، موجب مهار شدن رشد باکتری ها و ویروس ها شده و مقاومت بدن را افزایش می دهد.

کارشناس مسئول بهبود تغذیه مرکز بهداشت شهرستان بوشهر خاطرنشان کرد: چای، هر نوع که باشد، مقدار زیادی فلوراید و تانن دارد که هر دو در دندان ها کمک کننده است و باعث استحکام دندان شده و از بروز بیماری های لثه و دندان جلوگیری می کند؛ چرا که خاصیت ضد باکتری و ضد ویروسی دارد.

موجی تاکید کرد: چای ها بسته به نوع شان، ترکیبات فنولی یا آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی متفاوتی دارند که در تحقیقات انجام شده، بیشترین میزان آن به چای سبز نسبت داده شده است. به طور کلی چای ها به خاطر داشتن آنتی اکسیدان و برخی ترکیبات، سیستم ایمنی بدن را افزایش داده و با ترکیبات شیمیایی سرطان زا مبارزه می کنند؛ یعنی مصرف چای برای پیشگیری از سرطان، بیماری های قلبی عروقی و فشار خون مفید است اما باید حد اعتدال را رعایت کرد.

موارد منع مصرف و اعتیاد به چای

این کارشناس اظهار کرد: اعتیاد به مصرف چای با تحریک سیستم اعصاب مرکزی می تواند سردرد، بی خوابی، افزایش اسید معده، بی اشتهایی و اختلالات گوارشی را به همراه داشته باشد. یعنی افرادی که به مصرف چای اعتیاد دارند، این عوارض را می توانند داشته باشند و بعضاً عنوان می کنند که اگر چای نخوریم سردرد می گیریم و این در افرادی اتفاق می افتد که به نوعی به مصرف چای اعتیاد پیدا کرده اند مخصوصاً چایی که زیاد مانده و کافئینش بالا باشد.

وی ادامه داد: نوشیدن چای پررنگ و غلیظ ممکن است باعث تحریک سیستم عصب و تپش قلب شود. ترکیباتی مثل تانن در چای وجود دارد که از جذب آهن و برخی مواد غذایی دیگر جلوگیری می کند. مواد غذایی مثل چای که تانن دارند، معمولاً باید با یک فاصله با غذای اصلی مصرف شوند؛ یعنی یک ساعت قبل از غذا و دو ساعت بعد از آن نباید چای نوشید چون باعث حذف آهن موجود در برخی مواد غذایی مثل حبوبات و غلات می شود و یا بعضی سبزیجات که حاوی آهن هستند، اگر تداخل مصرف با چای داشته باشند، آهن به خوبی جذب نشده و به نوعی دفع می شود.

محمدصادق موجی عنوان کرد: بعضی افراد چای جوشیده مصرف می کنند یا چایی که خیلی مانده است؛ این ها ترکیبات مضری دارند که بهتر است مصرف نشود. همچنین مصرف لبنیات همراه با چای سبز تداخل ایجاد می کند و ممکن است اثرات درمانی چای را کاهش دهد که بهتر است از مصرف همزمان این اقلام غذایی خودداری شود.

کارشناس مسئول بهبود تغذیه مرکز بهداشت شهرستان بوشهر یادآور شد: مردم باید اطلاع داشته باشند که در تهیه ی انواع چای گیاهی هرگز نباید از ظروف آلومینیومی استفاده کنند. بعضی ها در کتری ها و ظروف آلومینیومی چای یا دمنوش را استفاده می کنند که این عمل باعث ایجاد واکنش های شیمیایی مضری می شود.

وی تصریح کرد: افرادی که به ورم، دیابت، بیملری های تنفسی، مشکلات کلیوی و بیماری های قلبی عروقی مبتلا هستند باید در مصرف انواع چای، حتی چای سبز محتاط باشند و قبل از مصرف، نوع بیماری را به پزشک خود اطلاع داده و پیش زمینه ای در این مورد داشته باشند.

اثرات مفید استفاده از چای

موجی اظهار کرد: چای پس از آب آشامیدنی بیشترین مصرف را در سرتاسر دنیا دارد و پرطرفدارترین و ارزان قیمت ترین نوشیدنی بعد از آب است که در کشور ما هم به عنوان پیش غذا، پس غذا و بعضاً به عنوان غذای اصلی و چای شیرین استفاده می شود.

این کارشناس تغذیه بیان کرد: چای منبع غنی از پلی فنول ها و آنتی اکسیدان ها است که اثر محافظتی در بدن دارند. آنتی اکسیدان ها ترکیباتی گیاهی هستند که می توانند با عوامل سرطان زا که به طریق مختلف وارد بدن شده اند مقابله کنند. اگر بخواهیم کارایی و اثرات برخی آنتی اکسیدان ها را بدانیم، باعث کاهش ایجاد لخته در خون مخصوصاً در افرادی که بیماری قلبی عروقی داشته یا در معرض خطر این بیماری قرار دارند، می شود. علاوه بر این، باعث کاهش کلسترول بد خون یا LDL می شود، اکسیژن رسانی به قلب را بهبود می بخشند، مقاومت بدن در برابر عفونت ها را افزایش داده، بهبود زخم ها را تسریع کرده و عوارض یائسگی در خانم ها را کاهش می دهد که همه ی این ها می تواند اثرات مفید استفاده از چای باشد.

وی افزود: برگ چای غیر این آنتی اکسیدان هایی که گفته شد ترکیبات دیگری از جمله کلسیم، منیزیم، منگنز، سدیم، پتاسیم، بعضی اسیدهای آلی، ویتامین های گروه B، C و E، مقداری کافئین و فیبر نیز دارد.

مصرف زیاد کافئین و اختلال خواب

کارشناس مسئول بهبود تغذیه مرکز بهداشت بوشهر گفت: از انواع چای می توان به چای سیاه اشاره کرد که تقریباً ۷۷ درصد چای تولید شده در دنیا و بیشترین حجم چای را به خود اختصاص داده و به فرآورده هایی اطلاق می شود که جوانه ها، برگ ها و ساقه های ترد جوان گیاه چای استحصال می شود و پرمصرف ترین گونه ی چای در دنیا است.

موجی تاکید کرد: چای سیاه به خاطر شرایط تولید یا نحوه ی فرآوری آن، کمترین مقدار آنتی اکسیدان و بیشترین مقدار کافئین را داشته و در قیاس با چای سبز از خواص دارویی کمتری برخوردار است؛ چرا که میزان آنتی اکسیدان آن که یک عامل مؤثر در میزان مقاومت بدن و ضد سرطان است، کمتر بوده و در عوض کافئین آن بیشتر است. کافئین در حد اعتدال می تواند آرامش بخش باشد و ایمنی بدن را تا حدی ارتقاء دهد و باعت هوشیاری می شود اما مصرف زیاد آن می تواند در نظم خواب اختلال ایجاد کند و عوارض دیگری نیز به همراه دارد.

خواص درمانی چای سبز از چای سیاه بیشتر است

وی خاطرنشان کرد: نوع دیگر چای سبز است که بیشتر در جوامع شرقی آسیا مصرف می شود و متأسفانه در کشور ما هنوز به اندازه ی کافی مورد توجه قرار نگرفته است. میزان آنتی اکسیدان چای سبز و خواص درمانی آن از چای سیاه بیشتر است. حدود ۲۰ تا ۲۲ درصد کل چای مصرفی در دنیا مربوط به چای سبز است. این چای معمولاً احتیاجی به دم کردن ندارد و برای آماده کردن آن یکی دو قاشق چای خوری چای خشک را می توان در فنجان آب جوش ریخته و سرپوشی روی آن گذاشت که بعد از یک دقیقه قابل مصرف است.

چای اولانگ و کاهش وزن

این کارشناس اشاره کرد: نوع دیگری از چای به نام اولانگ وجود دارد که حد وسط چای سیاه و سبز است و بیشتر در چین و ویتنام استفاده می شود. این نوشیدنی بیشترین میزان پلی فنول و آنتی اکسیدان و کمترین میزان کافئین را در بین چای های دیگر دارد. برخی تحقیقات نشان می دهد که این نوع چای مکانیزم هایی را در بدن ایجاد می کند که باعث افزایش سوخت و ساز چربی در بدن شده و خاصیت ادرار آوری دارد که می تواند در کاهش وزن در افراد چاق و افرادی که کبد چرب دارند و به نوعی رژیم غذایی پرچرب مصرف کرده اند، کمک کننده باشد.

چای کیسه ای یا لیپتون

محمدصادق موجی اظهار کرد: در ابتدای سال های تولید چای کیسه ای از برگ کامل چای و در کیسه هایی از جنس کاغذ یا پلی فنول استفاده می کردند و چون از برگ کامل چای استفاده می شد، عطر و رنگ چای بسیار مطلوب بود و متقاضی زیادی داشت اما به تدریج تولیدکنندگان به خاطر سود آوری و اینکه چای رنگ خودش را زودتر نشان دهد، به جای برگ کامل چای از پودر چای یا اصطلاحاً خاک چای استفاده کردند که ارزش تجاری پایین تری داشت اما خیلی سریع رنگ می داد و به قول معروف برای مشتری ذائقه پسند بود اما مشکل مصرفش این است که عطر و طعم برگ کامل چای را ندارد و استفاده از کیسه های کاغذی و نایلونی که چای را در آن قرار می دهند، مضراتی نیز دارد که اگر از کیسه های ابریشمی استفاده شود برای مصرف کننده بهتر است.

مواد موثر گیاه در اثر جوشیدن از بین می رود

وی یادآور شد: اصطلاح چای گیاهی که مصطلح شده معمولاً به چایی گفته می شود که از مواد جوشانده یا دم کرده ی بخش هایی از گیاهان (بذر، برگ یا ساقه) گرفته می شود. اگر این ها به صورت دم کرده استفاده شوند، دمنوش نام دارند و اگر به صورت جوشانده باشد، می شود جوشانده ی گیاهی که تفاوت آن ها در طرز تهیه شان است. در دم کرده ها، مقداری از گیاه را خرد کرده و با آب جوش مخلوط می کنند و در پوشی برای مدت ۱۵ – ۱۰ دقیقه روی آن می گذارند تا اصطلاحاً دم بکشد و سپس آن را از صافی عبور می دهند.

کارشناس مسئول بهبود تغذیه مرکز بهداشت بوشهر تصریح کرد: گیاهی بهترین و باارزش ترین روش تهیه ی چای گیاهی، دم کرده است چون بیشترین مواد موثر گیاه در اثر جوشیدن از بین می رود؛ بنابراین وقتی ما از جوشانده استفاده می کنیم، مدت زمانی که بذر، ساقه یا هر قسمتی از گیاه تحت تأثیر حرارت و جوشاندن قرار می گیرد، مقداری از مواد مغذی و ترکیبات گیاهی از بین می رود اما در دم کرده ها این اتفاق نمی افتد و حرارت آنقدر نیست که آنتی اکسیدان ها را از بین ببرد.

موجی بیان کرد: در جوشانده ها روش این است که از اجزایی مثل ریشه، پوست، میوه و بذر گیاه استفاده می شود. مقداری از همین گیاه خشک در یک ظرف حاوی آب سرد (باید حتماً آب سرد باشد) اضافه کرده و روی شعله قرار می دهند تا ۳۰ – ۲۰ دقیقه بجوشد. در اثر جوشیدن باید حجم مایع کم شود و وقتی حدود دو سوم حجم اولیه رسید، می توان آن را سرد و صاف کرده و در فنجان های شیشه ای نگه داری کنیم که حداکثر تا ۴۸ ساعت قابل نگه داری است. توصیه می شود هر چه تازه تر مصرف شود بهتر است. شرایط نگه داری در دم کرده ها به صورت تازه است ولی جوشانده در صورت نگه داری در محیط خنک تا ۴۸ ساعت قابل استفاده است.

روش تشخیص چای تقلبی از چای مرغوب

وی با اشاره به روش های تشخیص چای تقلبی از چای مرغوب گفت: می توان مقداری از چای را در آب سرد ریخت، اگر چای طبیعی و مرغوب باشد، در آب سرد رنگ پس نداده و طعم آب را عوض نمی کند اما اگر بلافاصله رنگ آب عوض شده و طعم آن تغییر کرد، در این چای از اسانس استفاده شده است. معمولاً این تقلبات در چای کیسه ای بیشتر است چون به محض اینکه چای کیسه ای را وارد آب می کنیم رنگ می دهد که معمولاً جوهر است. بعضی ها استفاده ی تجاری از آن دارند و ممکن است اسانس یا رنگ های غیر مجاز در آن استفاده کنند.

 شرایط نگهداری از چای

این کارشناس توصیه کرد که برای حفظ خواص چای بهتر است در معرض نور، رطوبت، کنار مواد غذایی جاذب الرطوبه، در یخچال و همچنن کنار مواد شوینده و مواد آرایشی قرار نگیرد. وقتی چای از حالت پلمپ باز شد، بهتر است مقدار کمی از آن در شیشه ریخته شده و در محل خشک و خنک از آن نگهداری شود و آن بسته ی اصلی را ما در پلاستیک گره زده و در محل مناسب نگهداری کنیم چون به سرعت خوراکی های اطراف و بوی مواد بهداشتی را به خود جذب می کند و ممکن است خاصیت اصلی اش را از دست دهد. نور آفتاب نیز می تواند باعث خنثی کردن موارد مغذی آن شود بنابراین بهتر است ما شرایط نگهداری را بدانیم و خوب از آن نگهداری کنیم.

در پایان از کارشناس مسئول بهبود تغذیه مرکز بهداشت بوشهر  دو سوال مهم پرسیدیم که پاسخ آنها در ادامه می آید:

*می گویند چای سبز برای درمان افسردگی و همچنین جوانی خیلی کاربرد دارد، این مسئله از لحاظ علمی ثابت شده است و اصولاً چه ترکیباتی دارد که افسردگی را درمان می کند؟

چای سبز به خاطر وجود آنتی اکسیدان ها و کافئین پایینی که دارد می تواند برای درمان افسردگی نیز استفاده شود؛ یعنی استرس را کاهش داده و آرامش بخش است و اثر ضد پیری نیز دارد. هر گیاهی که آنتی اکسیدان داشته باشد می تواند با عوامل یا رادیکال هایی که باعث تخریب سلول می شود مبارزه کند. یکی از این گیاهان چای و به ویژه چای سبز است که مقدار زیادی آنتی اکسیدان دارد و یکی از کارهای آنتی اکسیدان این است که از تخریب سلولی برابر رادیکال های آزاد که در اثر مواد غذایی نامناسب، قرار گرفتن در معرض اشعه ی UV و کار در محیط های نامناسب در بدن ایجاد شده جلوگیری کند که تحقیقات علمی نیز این را ثابت کرده است.

بنابراین مصرف چای سبز در حد اعتدال می تواند به عنوان پیشگیری کننده از پیری زودرس و خنثی کردن رادیکال های آزاد که منجر به سرطان می شوند مؤثر باشد.

*ترکیب چای با دمنوش و قهوه یا ترکیبات مختلف دیگری مثل درست کردن چای با هسته ی خرما که می گویند برای درمان دیابت مفید است، چقدر پایه ی علمی دارند؟

گاهی در برخی شرکت ها یکسری محصولات را می گذارند و آیتم هایی را نیز برای تبلیغات تجاری استفاده می کنند مثلاً همین دمنوش هایی که حتی صدا و سیما آن را تبلیغ می کند؛ درست است این محصولات پروانه ی ساخت گرفته اند و وزارت بهداشت صحه گذاشته که این محصول در محیطی تحت کنترل و بهداشتی تولید می شود، اما معنی آن این نیست که محتوای آن محصول، ادعایی که تولید کننده دارد را انجام می دهد؛ مثلاً در مورد دمنوش ها همه شان می گویند با مصرف یک بسته، دو سه کیلو وزن کم می کنید در صورتی که چنین چیزی صحت ندارد. بهتر است دمنوش هایی استفاده شود که خانگی هستند.

بعضاً دمنوش هایی که به صورت بسته ای یا چای لیپتون استفاده می شوند، ترکیباتی دارند که ممکن است شناخته شده نباشند و بعد از مدتی حتی امکان دارد جلوی تولید آن ها گرفته شود. چیزی که مردم باید بدانند و مورد تأیید است، این است که خود گیاه مثلاً مصرف متعادل چای سبز یا سیاه، فی نفسه مضر نبوده و کمک کننده است و باعث سلامتی می شود و اگر قرار است همراه با ترکیبات دیگری استفاده شود، بهتر است آن ترکیبات شناخته شده و مورد تأیید باشند و در منزل به چای اضافه شود مثلاً می توان به چای خشک هل یا دارچین اضافه کرد تا بتوان از صحت و سلامت ماده ی افزودنی اطمینان حاصل کرد.

logofooter.png
گیاهان دارویی Medicinal Plants ، گیاهانی هستند که یک یا برخی از اندام‌های آن‌ها حاوی ماده ای هستند که جنبه دارویی دارند. این مواد دارویی که کمتر از ۱٪ وزن خشک کل گیاه را تشکیل می‌دهد، دارای خواص دارویی بسیار مفیدی برای موجودات زنده است.

پیام مدیر

سایت بانک اطلاعات جامع گیاهان دارویی به منظور ایجاد زمینه و بستر مفید برای شما کاربران عزیز و علاقه مند به گیاهان دارویی ایجاد شده است. امیدواریم مطالب سایت مورد استفاده شما دوستان قرار بگیرد. همواره آماده دریافت انتقادات و پیشنهادات شما هستیم.

خبرنامه

با عضویت در خبرنامه از آخرین اخبار سایت مطلع شوید

© Copyright 2024 گیاهان دارویی. All Rights Reserved.

Search