تهیه و تنظیم : سمیرا خاتمی

چند قدم مانده به مزرعه آرمانی زعفران ایرانی:

طلای سرخ ایران رو به پیشرفت است.

"مزرعه آرمانی زعفران" عنوان کشتزاری برای این محصول راهبردی است که با رعایت دقیق دستورالعمل‌های فنی کاشت، داشت و برداشت محصول شامل زمان و فصل مناسب کشت، استفاده از پیاز استاندارد و نیز مراقبت‌های فنی در دوره داشت و تغذیه مطلوب ایجاد شده باشد.

به گزارش دیدگاه برتر مدیریت : گرچه ایجاد و توسعه "مزارع آرمانی زعفران" با توجه به مزایای فراوانش برای این محصول راهبردی و منحصر به فرد ایران، در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته اما به نظر می‌رسد تحقق کامل آن دارد رفته‌ رفته مبدل به یک آرزو می شود.

اینک که اجرای سیاست‌ها و تحقق اقتصاد مقاومتی در اولویت فعالیت همه بخش‌ها، دستگاه‌ها و مجموعه‌های اجرایی کشور قرار دارد اتکای بر ظرفیت‌های داخلی از اهمیت و حساسیت بسیاری برخوردار است و در این میان زعفران به عنوان محصولی راهبردی که ۹۵ درصد حجم جهانی آن در ایران تولید می‌شود می‌تواند گزینه‌ای عالی و منحصربه‌فرد برای تحقق اقتصاد مقاومتی باشد.

برای رسیدن زعفران ایران به جایگاه واقعی اش باید به دو مولفه "کیفیت" و "بهره وری" توجه ویژه کرد و رسیدن به کیفیت مطلوب و بهره وری بالا نیز به طور قطع و حتم نیازمند برنامه ریزی و رعایت اصول حرفه ای و البته پشتیبانی فنی، دانشی و مالی است که در قالب اجرای طرح توسعه مزارع تکثیر پیاز زعفران در دستور کار و پیگیری قرار گرفته است.

نام ایران به عنوان تولیدکننده منحصر به فرد و بهتر است بگوییم بی رقیب زعفران در دنیا مطرح است و با توجه به ظرفیت بالای این محصول برای ایجاد اشتغال، توسعه اقتصاد و ارزآوری برای کشور می توان با افزایش کیفیت و عملکرد در این محصول در کنار ایجاد صنایع تبدیلی، جهشی به یادماندنی در تولید و صادرات این محصول رقم زد.

مزارع تکثیر پیاز در سومین سال پیگیری

ایجاد و راه اندازی مزارع تکثیر پیاز زعفران به عنوان یکی از اولویت ها در دستور کار سازمان جهادکشاورزی طی سال‌های اخیر بوده است در این زمینه آزمایش‌های اولیه مقدماتی انجام شده است و هم اکنون به دنبال دستور العمل های فنی هستند.

در مزارع تکثیر پیاز زعفران صرفا پیاز در قالب دو گروه پیاز مرغوب و پیاز گواهی شده با ویژگی های متعدد به صورت بسته بندی و ضدعفونی شده تولید می شود.

در قالب طرح ایجاد مزارع آرمانی زعفران این پیازهای تولیدی با توجه به کیفیت و سلامتی که دارند تحویل کشاورزان برای کاشت در زمین و تولید محصول می شود.

امسال سومین سال متوالی است که کارهای آزمایشی مربوطه انجام شده و دستورالعمل ها نو شده است و درجه بندی پیاز و مباحث فنی در این رابطه هنوز از مسائلی است که در حال بررسی و پیگیری است .

هم اکنون در چهار مزرعه کار تکثیر پیاز مرغوب و گواهی شده زعفران در سطحی معادل پنج هکتار در خراسان رضوی انجام می شود.اینها مزارع یک ساله ای هستند که بعد از سال اول هر مزرعه بین ۱۵ تا ۲۰ تن در هر هکتار برداشت پیاز زعفران از آنها انجام می‌شود.

ضرورت گذر از کشت سنتی به مدرن 

تمایل قالب کشاورزان در استان خراسان همچنان کشت سنتی زعفران است که این تمایل با اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به آنان اصلاح می شود.تا زمانی که بتوانیم نیاز به استفاده از پیاز مرغوب، کشت مدرن و استفاده از شیوه های نوین را برای کاشت، داشت و برداشت زعفران در بین کشاورزان جا بیندازیم همچنان نیازمند اطلاع رسانی هستند.

سالانه پنج تا هفت هکتار از سطح زیر کشت سنتی زعفران در استان با روش های نوین و استفاده از پیازهای مرغوب و گواهی شده جا به جا می شود که این میزان جا به جایی مطلوب نیست اما می توان با اطلاع رسانی به کشاورزان این سطح از جا به جایی را افزایش داد.

افزایش عملکرد و عمر مزارع

هم اکنون میزان عملکرد در کشت سنتی بین سه تا چهار کیلوگرم در هر هکتار است که اگر از پیاز خوب و مرغوب استفاده شود میزان عملکرد با بیش از دو برابر افزایش به هفت تا هشت کیلوگرم در هر هکتار می رسد.

طول عمر مزارع زعفران هم اکنون هشت تا ۱۰ سال است که با استفاده از سیستم متراکم سازی کشت و نیز استفاده از پیاز گواهی شده، این عمر به چهار تا پنج سال کاهش می یابد که با توجه به افزایش دو برابری عملکرد در نهایت به سود کشاورزان خواهد بود.

علاوه بر همه این مزایا در کشت متراکم و ایجاد مزارع آرمانی مصرف آب نیز مدیریت می شود.

با توجه به شرایط آب و هوایی و خشکی استان خراسان رضوی به هیچ وجه برنامه ای برای توسعه کشت محصول زعفران وجود ندارد و در این عرصه برنامه کاری سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان صرفا سوق دادن کشاورزان به ایجاد و راه اندازی مزارع آرمانی است که در این قالب هم پیاز مرغوب مورد استفاده قرار گیرد و هم زمان بندی کشت، تغذیه و مدیریت مزرعه به روش های نوین انجام شود.

صادرات ۱۱۷.۵ تن زعفران

زعفران محصولی راهبردی و مهم برای کشور محسوب می شود و صادرات آن نیز به عنوان یکی از مهمترین صادرات غیر نفتی است که طی نیمه نخست امسال ۱۱۷.۵ تن زعفران تولیدی خراسان رضوی به کشورهای دیگر صادر شد.

این میزان صادرات محصول راهبردی زعفران از خراسان رضوی در مقایسه با مدت مشابه پارسال یک درصد رشد را نشان می دهدکه در نیمه نخست سال گذشته معادل ۱۱۵ تن میزان محصول زعفران تولیدی استان به کشورهای خارجی صادر شده است.

زعفران این استان به حدود ۵۰ کشور دنیا صادرات می شود که از آن جمله می توان به کشورهای اروپایی و حاشیه خلیج فارس اشاره کرد.

سال گذشته سطح زیر کشت زعفران در خراسان رضوی ۸۷ هزار و ۷۵۰ هکتار بود که از این سطح، ۲۹۸ تن محصول برداشت شد و امسال نیز ۹۰ هزار هکتار از مزارع خراسان رضوی به کشت زعفران اختصاص یافته است که پیش بینی افزایش حدود چهار درصدی تولید زعفران را داریم و البته میزان برداشت آن وابسته به شرایط آب و هوایی است.