به گزارش شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی به نقل از ایسنا، نسترن کوهی یا گل سرخ وحشی در مناطق غربی و شمالی ایران دیده می‌شود. بخش‌های مختلف این گیاه به طور سنتی برای درمان بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. محققان در پژوهشی بر آخرین یافته‌ها و دستاوردهای علمی درباره این گیاه مروری کرده‌اند.

در این پژوهش که توسط سعید چنگیزی آشتیانی، از گروه فیزیولوژی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اراک، مجید رمضانی از گروه داخلی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله‌الاعظم(عج)، حسین پورچراغی، پرند پیروزی و سینا آتشی از کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی اراک و سید محمد افضلی از کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شیراز و علی زارعی از گروه فیزیولوژی دانشکده پیراپزشکی استهبان دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شده، آمده است. مطالعه حاضر یک مقاله مروری است.

بر اساس آن چه در این پژوهش آمده است، مجموعا ۱۷۶ مقاله جست‌وجو شد که پس از انطباق با معیارهای ورود و بررسی مقاله‌های متعدد از لحاظ تشابه عنوانی و محتوایی و هم‌راستایی با اهداف این مطالعه، در نهایت ۵۳ مقاله برگزیده شد.

در بخش دیگری از این مقاله آمده است: «در مطالعات اخیر، محققان توجه بسیاری به خواص آنتی اکسیدانتی ترکیبات فنولی موجود در میوه نسترن کوهی کرده‌اند. این ترکیبات می‌توانند رادیکال‌های اکسیژن‌ را در سیستم‌های سلولی و غیرسلولی مهار کنند. همچنین گزارش شده است که ویتامین C موجود در نسترن کوهی، ۶ برابر بیشتر از میوه پرتقال است که این مقدار به خوبی می‌تواند باعث جلوگیری از فعالیت آلفا آمیلاز شود.»

نویسندگان این مقاله پس از بررسی تاثیر این گیاه بر نارسایی حاد کلیوی و همچنین لیپیدها و سلول‌های سیستم ایمنی درباره اثرگذاری این گیاه بر سمیت کبدی و دیابت می‌گویند: «نسترن کوهی با مهار آسیب‌های ناشی از استرس اکسیداتیو بر روی سمیت سلول‌های کبدی باعث کاهش این آسیب‌ها شده و در نتیجه در روند بهبودی سلول‌های کبدی موثر است. »

این پژوهشگران می‌گویند: «گروهی از محققان در خصوص اثربخشی نسترن کوهی بر دیابت، تاثیر آن را بر روی سلول‌های بتاپانکراس بررسی کردند. نتیجه این تحقیق نشان داد عصاره نسترن کوهی می‌تواند یک عامل موثر جهت رشد سلول‌های بتاپانکراس تلقی شود.»

چنگیزی آشتیانی و همکارانش در ادامه به تاثیر نسترن کوهی بر دستگاه ادراری اشاره کرده‌اند و سپس درباره اثر آن بر دستگاه گوارش و غدد مربوطه می‌گویند: «برای بررسی اثر نسترن کوهی سلول‌های سرطانی روده بزرگ، محققان آن را به چهار بخش عصاره تام، ویتامین C، پلی فنول‌های خنثی و پلی فنول اسیدی تقسیم‌بندی کرده و طی ۷۲ ساعت روی سلول‌های سرطانی در غلظت‌های مختلف این مواد را ارزیابی کردند. نتایج نشان داد که هنگام حضور این ماده، میزان تولید گونه‌های اکسیژن واکنشی که در مقابل پراکسید هیدروژن قرار می‌گیرند، به طور قابل توجهی کاهش می‌یابند. بنابراین می‌توان از نسترن کوهی به عنوان یک آنتی‌اکسیدانت قوی نیز که اثرات ضدتکثیری در سلول‌های سرطانی روده دارند، یاد کرد.»

نویسندگان این مقاله در بخش دیگری از این مطالعه به بررسی اثر این گیاه بر بیماری لوسمی، بیماری‌های آرتریت و کاهش سطح اوره سرم پرداختند.

در این پژوهش درباره ملاحظاتی که درخصوص مصرف این گیاه وجود دارد، آمده است: «با وجود نتایج مثبت مصرف گیاه نسترن کوهی که ناشی از مواد موثر موجود در آن است، مطالعات نشان می‌دهد مصرف برخی از فلاونوئیدها با کاهش ارزش غذایی برخی غذاها همراه است که علت آن را ناشی از توانایی آن‌ها برای تشکیل کمپلکس‌های ناشی از ترکیب با پروتئین‌ها، اسیدهای آمینه ضروری، کربوهیدرات‌ها و آنزیم‌های گوارشی می‌دانند.»

محققان می‌گویند: «مصرف خوراکی میوه گل سرخ هیچ‌گونه مسمومیتی ایجاد نمی‌کند، با این حال دانه ی آن سمی است و نباید مصرف شود. برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد کارگرانی که به طور مداوم در معرض میوه‌های گل‌ سرخ هستند، ممکن است دچار حساسیت و مشکلات تنفسی ناشی از ورود پرزهای ریز میوه گل سرخ در مجاری تنفسی یا قرارگیری آن‌ها روی پوست شوند.»

در بخش پایانی این مقاله آمده است: «نتایج حاصل از این مقاله مروری نشان می‌دهد گیاه نسترن کوهی به واسطه وجود مقادیر بالایی از ویتامین C، پلی‌فنول‌ها و کارتنوئیدها دارای خواص ضداکسیدانتی و ضدالتهابی بالایی است. به علاوه بومی، ارزان و در دسترس بودن و مهم‌تر از همه کم‌عارضه بودن مصرف گیاه سبب شده است مصرف عصاره آبی (در قالب دمنوش و چای) و همچنین هیدروالکلی با توانایی بالا در مهار پراکسیداسیون لیپیدی بتواند نقش مهم و مکملی در پروتکل‌های درمانی موجود جهت بهبود یا کنترل علائم بسیاری از بیماری‌های مزمن مربوط به کبد و دستگاه ادراری و گوارشی و چشم و پوست و غیره داشته باشد.»