به گزارش پایگاه اطلاعات مانوش، زمانی که انسان پا به زمین گذاشت؛ نمی‌دانست چطور باید به درمان خود بپردازد. این کار را نیز مانند بسیاری از کارهای خود از حیوانات آموخت. حیوانات نیز به‌طور غریزی از برخی گیاهان برای درمان استفاده می‌کنند. درمان گیاهی ریشه در فطرت انسان‌ها دارد.

تاریخچه درمان گیاهی

در صندوقچۀ اسرار هر مادربزرگی را بازکنید؛ تعدادی نسخه با چای نبات و نعنا پیدا می‌کنید. زمانی که دل‌درد دارید، زمانی که نفخ‌کرده‌اید، زمانی که درد معده دارید و… می‌توانید از درمان‌های گیاهی مادربزرگ‌ها استفاده کنید. بسیاری از افراد می‌گویند درمان‌های گیاهی قدیمی هستند؛ چطور ممکن است درمان‌های بیست یا حتی پانصد سال پیش هنوز هم مؤثر باشد؟ پاسخ این است که تاریخچه درمان گیاهی و پیشرفت‌هایی که در این زمان داشته صحت این ادعا را ثابت می‌کند!

بسیاری از دانشمندان و تاریخ‌دانان معتقدند زمانی که انسان متوجه شد یک گوزن زخمی بدن خود را به علف مبارک می‌مالد، کشف کرد این علف برای درمان زخم‌ها مفید است. انسان از آن زمان به بعدازآن به‌عنوان یک دارو گیاهی استفاده می‌کرد. این اتفاق به نظر می‌رسد در زمان ماقبل تاریخ رخ‌داده باشد؛ زیرا انسان مدرن همیشه دنبال راه درمان برای بیماری‌های خود بوده است.

اولین‌های درمان گیاهی

باید از مصری‌های باستانی تشکر کرد؛ زیرا آن‌ها بودند که بنیان‌گذار پزشکی مدرن با استفاده از درمان گیاهی بودند. در زمان هومر بود که مصریان با گسترش درمان با گیاهان دارویی و سم‌ها، توانستند در این حیطه نام‌آور شوند. پاپیروس ابزر که بسیار هم میان باستان شناسان مشهور است، حدود 3500 سال پیش نگاشته شد. در این پاپیروس مجموعه‌ای از دستورات برای درمان گیاهی ذکرشده است. از دیگر کشورهای پیشرو در این زمینه می‌توان به ایران، چین و هند نیز اشاره کرد. این تمدن‌های بزرگ با استفاده از فرهنگ بالایی که داشتند توانستند گام‌های مهمی را در این زمینه بردارند.

مهم‌ترین طب گیاهی که در هند تا به امروز استفاده‌شده است، ریگ ودا و آیورودایی است. این نظام‌ها با پنج اصل حیات (آب، خاک، باد، آتش و اتر) رابطه‌ای ناگسستنی دارد. متأسفانه دولت بریتانیا تمام مدارسی که این طب در آن‌ها تدریس می‌شد را تعطیل کرد. در ایران نیز نشانه‌های درمان گیاهی بسیار بود؛ اما در زمان حمله اسکندر بسیاری از این اسناد نابود شد. با توجه به لوح‌های گلی کشف‌شده در تخت جمشید، یکی از مهم‌ترین مباحث در طب سنتی یعنی اخلاط مزاج، توسط ایرانیان آن دوره کشف ‌شده بود.

باید بگوییم عوامل مختلفی روی درمان با گیاهان دارویی تأثیر می‌گذارند. عواملی که برخی از آن‌ها به پزشک و برخی دیگر به شما وابسته است.

کیفیت گیاه دارویی: کیفیت در هر چیزی مسئله مهمی است؛ به‌خصوص اگر درباره درمان بیماری‌ها باشد. حوزه درمان به دلیل گستردگی و حساسیت بالایی که دارد، باید از کیفیت بالایی نیز برخوردار باشد. برای اطمینان از کیفیت داروهای گیاهی، پیشنهاد متخصصین طب سنتی، استفاده از محصولات شرکت های دارویی است که این داروها را به صورت تخصصی تولید می کنند. محصولات تولیدی این شرکت ها دارای بهترین زمان مصرف (تاریخ انقضا) بوده  و بسته بندی مناسبی دارند که موجب می شود کیفیت داروی گیاهی در زمان مصرف حفظ شود.

ماده مؤثرۀ گیاهان دارویی: در شرکت های تولیدی معتبر داروهای گیاهی، ماده مؤثرۀ هر گیاه دارویی براساس بیماری یا مشکل خاص در آزمایشگاه استخراج شده و با دوز مشخصی تولید شده است. این موضوع باعث می شود عوارض جانبی ناشی از مصرف گیاهان دارویی به حداقل برسد.

یک باور غلط را از بین ببرید: این باور که گیاهان دارویی بی‌ضرر هستند، کاملاً اشتباه است. هر داروی گیاهی عوارضی هم دارد. درست است که این عوارض کمتر از داروهای شیمیایی است؛ اما درست نیست کاملاً آن را نادیده بگیرید. عوارض جانبی گیاهان دارویی ممکن است روی روان، جسم، حرکت و بسیاری دیگر از جوانب روحی شما تأثیر بگذارد؛ بنابراین باوری که می‌گوید درمان گیاهی هیچ عوارضی ندارد؛ کاملاً غلط است. مثلاً مصرف گیاه ساده‌ای مثل خاکشیر توسط زنان باردار، احتمال سقط‌جنین را بسیار بالا می‌برد.

درصورتی‌که خودتان برای پیدا کردن گیاه دارویی به دل طبیعت می‌روید: باید دقت کنید که گیاهی که می‌چینید علف یا سمی نباشند. راه‌های مختلفی برای تشخیص گیاه دارویی وجود دارد؛ زمانی که خودتان می‌خواهید این کار را انجام دهید باید درباره گیاه موردنظر اطلاعات زیادی داشته باشید. شکل، رنگ، بو، مکان رشد، شرایط رشد و… راه‌هایی برای شناختن گیاه دارویی است.
اگر خودتان گیاه پیدا کردید باید دقت کنید که شرایط فعلی گیاه چگونه است. ممکن است گیاه توسط حیوانات مختلف لگدمال شده باشد یا از طریق دیگری خراب‌شده باشد. بررسی مقدار دوز مصرفی و ماده مؤثرۀ این گیاهان حتماً باید با نظر متخصص طب سنتی ماهر انجام شود.